Wielki Post to wyjątkowy czas w roku liturgicznym, w którym katolicy na całym świecie przygotowują się do przeżywania najważniejszego święta chrześcijańskiego – Zmartwychwstania Pańskiego. Przez czterdzieści dni, licząc od Środy Popielcowej do Wielkiego Czwartku (z wyłączeniem niedziel), wierni podejmują post, modlitwę i dzieła miłosierdzia. W tradycji franciszkańskiej Wielki Post przybiera szczególną formę, ponieważ nawiązuje do ducha ubóstwa, pokory i radości św. Franciszka z Asyżu, który w sposób niezwykły odczytywał naukę Chrystusa.
Czym jest Wielki Post?
Wielki Post jest okresem wyrzeczenia i nawrócenia. W tym czasie wierni starają się:
- Pościć – ograniczać się w jedzeniu, nie tylko w środę popielcową i Wielki Piątek. Istotą postu nie jest jednak wyłącznie rezygnacja z wybranych potraw, ale także wstrzemięźliwość w korzystaniu z innych przyjemności czy mediów. Post nabiera pełnego znaczenia, gdy jest ofiarowany Bogu i towarzyszy mu szczere pragnienie poprawy życia.
- Modlić się – poświęcić więcej czasu na rozmowę z Bogiem, czytanie Pisma Świętego, uczestnictwo w nabożeństwach pokutnych (Gorzkie Żale, Droga Krzyżowa). Modlitwa pozwala nam skierować myśli na sprawy duchowe i otworzyć się na obecność Boga w codzienności.
- Czynić miłosierdzie – wykazywać szczególną wrażliwość na potrzeby bliźnich. Często łączy się to z pomocą osobom ubogim, chorym, samotnym. Wiele parafii franciszkańskich w tym czasie organizuje zbiórki żywności i odzieży lub akcje wspierające misje.
Franciszkańskie spojrzenie na Wielki Post
Święty Franciszek z Asyżu, żyjący na przełomie XII i XIII wieku, był znany z radykalnego ubóstwa i prostoty życia. Ukochał Ewangelię w sposób szczególny, starając się wypełniać jej słowa dosłownie. Franciszkańska duchowość w Wielkim Poście koncentruje się na:
- Pokorze i radości – Post może być czasem trudu, ale nie powinien nas przygnębiać. Św. Franciszek zachęcał do przeżywania go w duchu radosnej wdzięczności Bogu za życie i łaskę zbawienia.
- Ubogim stylu życia – Choć nie każdy z nas może żyć tak skromnie jak brat z Asyżu, możemy ograniczyć niepotrzebne wydatki, zwrócić się ku prostym posiłkom, mądrze gospodarować dobrami materialnymi. Dzięki temu nasze serce będzie wolne i gotowe na przyjęcie łaski Bożej.
- Służbie bliźniemu – Franciszkańska postawa miłości wobec drugiego człowieka jest pełna troski. W tym okresie można bardziej zaangażować się w pomoc osobom potrzebującym, okazać im wsparcie duchowe i materialne. Św. Franciszek widział w każdym człowieku oblicze samego Chrystusa.
Jak przeżywać Wielki Post w duchu św. Franciszka?
- Zacznij dzień od modlitwy – W tradycji franciszkańskiej prosta, szczera i serdeczna rozmowa z Bogiem jest kluczowa. Rozpoczynając poranek modlitwą dziękczynną, od razu wchodzisz w głębszą relację z Jezusem.
- Kształtuj nawyk lektury Pisma Świętego – Wielki Post to świetna okazja, aby codziennie przeczytać fragment Ewangelii. Św. Franciszek uważał, że Słowo Boże ma moc przemieniać ludzkie serca.
- Znajdź swój sposób na post – Może to być rezygnacja z niezdrowego jedzenia, ograniczenie czasu spędzanego przy telefonie lub telewizorze, a może decyzja o wcześniejszym wstawaniu, by mieć chwilę na spokojną modlitwę. Ważne, aby ten post oddać Bogu, a nie traktować go wyłącznie jako wyzwanie dla silnej woli.
- Praktykuj miłosierdzie – Jeśli masz taką możliwość, zaangażuj się w pomoc potrzebującym. Zastanów się, czy w Twojej okolicy nie mieszkają starsze lub chore osoby, które potrzebują wsparcia w codziennych obowiązkach. Może warto przekazać dary na rzecz lokalnej jadłodajni czy schroniska dla bezdomnych.
- Pamiętaj o radości – Wielki Post nie ma być okresem przytłaczającej ascezy. Chodzi o przemianę serca i powrót do Boga z miłości. Kiedy nasza relacja z Jezusem wzrasta, pojawia się w sercu wewnętrzny pokój i radość, których nikt nie może nam odebrać.
Znaczenie Triduum Paschalnego
Wielki Post oficjalnie kończy się w Wielki Czwartek, gdy rozpoczyna się Triduum Paschalne: Wielki Czwartek, Wielki Piątek i Wielka Sobota. To najważniejsze dni dla chrześcijan:
- Wielki Czwartek – wspomnienie Ostatniej Wieczerzy, ustanowienie Eucharystii i Sakramentu Kapłaństwa.
- Wielki Piątek – dzień Męki i Śmierci Jezusa na krzyżu. To czas szczególnej zadumy i wdzięczności za ogromne poświęcenie Chrystusa.
- Wielka Sobota – czuwanie przy Grobie Pańskim, modlitwa w ciszy, oczekiwanie na radosne ogłoszenie Zmartwychwstania.
Zwieńczeniem całego czasu postu jest Wigilia Paschalna obchodzona w nocy z Wielkiej Soboty na Niedzielę Zmartwychwstania. Tego dnia ponownie odkrywamy prawdę, że Jezus pokonał śmierć i dał nam nadzieję na życie wieczne.
Dlaczego warto podjąć wysiłek przeżywania Wielkiego Postu?
- Pogłębienie relacji z Bogiem: czas modlitwy i refleksji pozwala doświadczyć działania Bożej miłości w naszym życiu.
- Umocnienie w postanowieniach: uczymy się panowania nad sobą, kształtujemy charakter i budujemy wewnętrzną dyscyplinę.
- Otwarcie na potrzeby innych: przez uczynki miłosierdzia uczymy się prawdziwej wrażliwości na cierpienie i niedostatek naszych bliźnich.
- Radość ducha: mimo wyrzeczeń doświadczamy głębszej radości, gdyż oddanie się modlitwie i dobrym uczynkom pozwala nam odnaleźć sens w najważniejszych wartościach.
Podsumowanie
Wielki Post przeżywany w duchu franciszkańskim to czas przemiany, w którym wyrzeczenie łączy się z odkrywaniem Bożej miłości w najprostszych czynnościach dnia codziennego. To okres pogłębienia wiary, pomocy bliźnim i czerpania radości z prostego stylu życia. Niech więc św. Franciszek będzie dla nas inspiracją, abyśmy potrafili – na wzór Chrystusa – kochać bezwarunkowo, żyć w pokorze i służyć innym z radosnym sercem.
